Ý tưởng thành phố nghệ thuật và khoa học

Ý tưởng thành phố nghệ thuật và khoa học (Ciutat de les Arts i les Ciències/tên tiếng Anh: City of the Arts and Sciences) là một khu liên hợp giải trí văn hóa và kiến trúc cực kỳ hiện đại được xây dựng ở hạ lưu sông Turia. Đây được xem là điểm đến du lịch quan trọng nhất hiện nay của thành phố Valencia, Tây Ban Nha.


Toàn cảnh thành phố nghệ thuật và khoa học thuộc Valencia, Tây Ban Nha

Toàn bộ khu phức hợp được thiết kế bởi hai kiến trúc sư tên tuổi tài ba lừng danh khắp Tây Ban Nha, Santiago Calatrava và Félix Candela. Sau chín năm thi công, ngày 9-10-2005, thành phố Valencia tự hào chào đón một trong những công trình vĩ đại nhất của kiến trúc Tây Ban Nha: thành phố nghệ thuật và khoa học.

Đây là một khối kiến trúc đề cao giá trị đóng góp vô hạn của khoa học kỹ thuật và sức ảnh hưởng to lớn của thiên nhiên, văn hóa và nghệ thuật, được tạo thành bởi năm khu vực: khu Hemisfèric, khu Umbracle, Viện bảo tàng khoa học Príncipe Felipe, Bảo tàng hải dương học Oceanográfico và lâu đài nghệ thuật Queen Sofia.

[img]http://diaoc.tuoitre.com.vn/Tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=347256
Góc trái là mái vòm của Umbracle, góc phải là Viện bảo tàng khoa học Príncipe Felipe, chính giữa phía trước là công trình của khu Hemisfèric và ngay phía sau chính là lâu đài nghệ thuật Queen Sofia


Toàn bộ công trình của khu Hemisfèric nhìn từ phía trước

Cả thành phố được xây dựng với ý tưởng chủ đạo xuyên suốt là tạo nên một trung tâm văn hóa nghệ thuật và khoa học kỹ thuật lớn nhất châu Âu. Nhằm khẳng định tầm vóc vĩ đại của dự án, Calatrava và Candela đã dựa trên tri thức của bốn lĩnh vực nòng cốt, đó chính là vũ trụ, sinh quyển, con người và văn hóa để cấu thành nền tảng cơ bản cũng như phần mở rộng nâng cao.

Với mục đích chính là giúp du khách tham quan thưởng lãm, cảm nhận sự tương tác và trên hết là tận hưởng những trải nghiệm mới mẻ của bản thân, thành phố khoa học và nghệ thuật còn là cầu nối để giúp thế hệ đương thời tìm hiểu và khám phá tương lai, những nền khoa học, những nền văn minh, những mảng màu đa dạng của văn hóa nghệ thuật trong tương lai. Đó không chỉ là một cuộc tham quan đơn thuần, hơn thế nữa đó là một chuyến thám hiểm du hành đến thế kỷ 23.

Quá trình xây dựng

Tháng 5-1991, hội đồng thông qua việc chuyển giao mặt bằng, bốn tháng sau dự án được giao cho Santiago Calatrava lên bản thiết kế. Có một vài thay đổi cho đến khi Calatrava tìm được Félix Candela, cả hai tạo thành một bộ đôi ưng ý hoàn hảo nhất cho một công trình vĩ đại. Đến cuối năm 1994, dự án chính thức ra mắt công chúng. Tuy nhiên mãi đến năm 1996 công trình mới chính thức động thổ và khởi công.


Hemisfèric nhìn từ bên hông trông như hình ảnh một con mắt


Các tấm chắn nắng phía trước và dọc hai bên hông của Hemisfèric lúc mở ra đón ánh sáng


Cấu trúc mái vòm vỏ sò ôm lấy và che phủ một cấu trúc nhỏ hơn bên trong được gọi là cung thiên văn (Planetarium), trông như con ngươi bên trong tròng mắt


Hình ảnh con mắt được nhìn thấy rõ nhất khi toàn bộ kiến trúc được phản chiếu xuống mặt hồ vào ban đêm



Hemisfèric lung linh, rực rỡ dưới ánh đèn đêm

Tháng 4-1998, khu phức hợp mở cửa cho công chúng tham quan phần khu Hemisfèric. 11 tháng sau, Tổng thống Tây Ban Nha Eduardo Zaplana khánh thành Viện bảo tàng khoa học Príncipe Felipe dù công trình này vẫn chưa hoàn tất. Phải mất 20 tháng sau đó bảo tàng mới được chính thức mở cửa cho công chúng.

Đến ngày 12-12-2002, khu Oceanográfico khai trương, trở thành viện hải dương học lớn nhất châu Âu. Lâu đài nghệ thuật Queen Sofia, dù được dự trù trở thành “đại bản doanh” thư viện phim ảnh của Valencian, nhưng sau đó lại là một trong những nhà hát opera có cấu trúc xây dựng lớn nhất thế giới được hoàn thành vào tháng 8-2005, hoàn thiện phần cuối cùng trong chuỗi quy mô của cả thành phố nghệ thuật và khoa học.

Chi tiết kết cấu

* Khu Hemisfèric

Khu Hemisfèric này còn được biết đến với tên gọi “Con mắt của tri thức” (Eye of Knowledge). Với tổng diện tích hơn 13.000m2, đây là cụm rạp chiếu phim công nghệ Imax 3D và là khu trình chiếu các tác phẩm kỹ thuật số hiện đại hoành tráng nhất Tây Ban Nha. Cả cấu trúc bên ngoài ôm lấy và che phủ một cấu trúc nhỏ hơn bên trong được gọi là cung thiên văn (Planetarium), vốn là rạp hát Omnimax. Nhìn từ xa, mái vòm với cấu trúc thép vỏ sò cong hình êlip bao bọc lấy khối tròn nhỏ bên trong trông như một con mắt với con ngươi.


Sảnh chính bên trong của Hemisfèric



Toàn cảnh khu Umbracle


Mái vòm cong nghệ thuật của khu Umbracle


Thơ mộng dưới ánh trăng đêm



Khu vườn bên của khu Umbracle


Cấu trúc phức tạp nhưng tạo được sự đối xứng mạnh mẽ

Hemisfèric được xây dựng với chiều cao thấp hơn những công trình khác lân cận nhằm tránh ảnh hưởng đến tầm nhìn chung của cả cụm. Mái hiên phía trước được thiết kể như hai hốc mắt, có thể đóng mở lên xuống. Không những thế, tấm chắn nắng dọc hai bên tòa nhà cũng có thể điều khiển đóng mở tùy theo thời gian trong ngày và thời tiết bên ngoài. Có thể nói cả công trình cơ động này là thiết kế kiểu mẫu theo đúng phong cách “kiến trúc động ảo”, một trào lưu kiến trúc hậu hiện đại cuối thế kỷ 20 do chính Calatrava đề xướng.

BẠCH NGỌC (Tổng hợp từ Archinform, Arcspace và CAC)