Làm hầm nhà phố cho an toàn
Trong 4 tháng đầu năm, tại TP.HCM đã xảy ra 4 vụ đào hầm xây dựng bị lún sụt, gây hư hại những công trình kế cận. Giới chuyên môn cho rằng, việc ảnh hưởng đó chủ yếu là do biện pháp thi công không thích hợp, thiếu chuẩn mực
Kỹ sư Lý Nguyễn Bảo Trọng, giám đốc công ty tư vấn - thiết kế - xây dựng Nhật Duy tư vấn một số giải pháp chung quanh việc đào hầm làm tầng âm dưới đất trong những căn nhà xây chen nhà phố.
Lập biện pháp thi công trước
 |
| Dạng tầng bán hầm phù hợp với nhà có bề ngang hẹp vì dễ lên xuống |
Nhiều trường hợp được thiết kế hiện nay là xây tầng hầm hay bán hầm để có thêm diện tích sử dụng như làm nơi để xe, kho chứa... Chiều sâu đào gồm chiều sâu tầng hầm và chiều sâu móng nên mức đào đất tương đối sâu và rộng (đào hết diện tích bề mặt công trình); do đó rất dễ gây lún sụt các công trình kề bên. Xây bán hầm, thông thường đào xuống độ sâu khoảng 1,5m trở lại so với mặt đất tự nhiên; còn xây hầm thì sâu phải 1,5m trở lên. Vậy để thi công được tầng hầm hay bán hầm buộc phải đào đất cả công trình, trung bình chiều sâu đào cho đến đáy móng là 3m. Vì vậy, các phụ tải do những công trình lân cận gây nên một áp lực trong quá trình đào là rất phức tạp. Bởi khi đó hoàn toàn phụ thuộc vào quy mô và kết cấu của công trình bên cạnh, ví dụ, nhà đúc bao nhiêu tấm, nhà một tầng nhưng kết cấu gạch, nhà đúc giả...
Do đó, người thiết kế lẫn đơn vị thi công cần phải có biện pháp thi công cụ thể trong việc đào đất và sử dụng hệ tường vây và hệ giằng để chống lại các phụ tải của công trình kế cận gây ra khi đào. Việc lập biện pháp này phải là đơn vị chuyên ngành thực hiện và nên được thẩm tra trước khi tiến hành thi công. Điều quan trọng là chủ đầu tư và đơn vị thi công nên tiến hành khảo sát thực tế trước để xem kết cấu của các công trình kế cận (nhờ một đơn vị có chức năng). Từ đó mới đưa ra biện pháp thi công công trình của mình hợp lý được.
Biện pháp thi công phổ biến và chi phí
 |
| Chi phí xây dựng tầng hầm gấp đôi chi phí xây dựng các tầng trên mặt đất |
Đối với những trường hợp xây nhà phố, xây chen, hiện thường sử dụng hệ tường vây quanh khu đất xây dựng là cọc khoan nhồi 300 – 400, và cách nhau chỉ vài tấc có một cọc (tuỳ lập biện pháp). Trên đầu cọc có một đà giằng liên kết các cọc lại và phải có hệ giằng chống, có thể dùng thép hình chữ H, I để giằng các cọc vây trong quá trình đào đất. Có một số nhà thầu đưa ra biện pháp thi công khác cũng thực hiện được nhưng không phổ biến. Miễn sao đảm bảo được các yếu tố trên về mặt kỹ thuật.
Chi phí xây dựng tầng hầm thường gấp đôi giá xây dựng phần thô của những tầng trên mặt đất. Giá xây phần thô trên mặt đất hiện nay vào khoảng 2,6 – 3 triệu đồng/m2, gồm cả vật tư và nhân công. Tuy nhiên, tuỳ vào từng quy mô công trình và ở những vị trí cụ thể mà có giá khác nhau; có thể cao hơn hay thấp hơn mức nêu trên. Riêng phần lập biện pháp thi công tầng hầm đã phải tốn chi phí khoảng 1 triệu đồng/m2
 |
| Tường vây làm bằng cọc nhồi cách nhau khoảng vài tấc chung quanh công trình |
 |
| Hệ giằng chống chung quanh tường vây phải có để đảm bảo trong khi đào sâu xuống lòng đất |
Nguyễn Tâm
